Tablolar arasında birden çok ilişki. Veri Modelinin iki tablo arasında birden çok ilişkisi olabilir. Doğru hesaplamalar oluşturmak için, Excel tablodan sonraki tabloya tek bir yol olması gerekir. Bu nedenle, her tablo çiftindeki tablolar arasında aynı anda yalnızca bir etkin ilişki olur. Özısı (Özgül Isı, Isınma Isısı) Bir maddenin iç enerjisi arttıkça, parçacıklarının hareketleri de hızlanır. Parçacıklardaki enerji artışı, sıcaklıktaki artışla anlaşılır. Madde ısı kazanır. Bir madde ısı kaybederken de, parçacıklarının hareketleri yavaşlar ve maddenin sıcaklığı da azalır. Öz ısı TUF2000H Ultrasonik Debimetre kapalı bir boru içinde sıvı akışkanların hızını ölçmek için tasarlanmıştır. Ultrasonik sensörler sıvıya temas etmezler Kelepçe ile hata bağlanırlar, kirlenmezler ve bakım gerektirmezler kurulum hızlı ve kolaydır. TUF2000H Ultrasonik akış ölçer transit time presbine bağlı olarak Isı : Maddeleri oluşturan molekül ve atomların hareket veya Kinetik ve Potansiyel enerjilerinin toplamına ısı denir. Isı Q ile gösterilir. Isı bir enerji şeklidir. Isı birimi kalori (cal. ) veya Joule (J) dir. 1 Cal = 4,18 J veya 1j=0,24 Cal. 1kCal = 1000Cal. Kalori: Bir gram saf suyun sıcaklığını 1 atm basınç altında 1oC 11 Tabloda K, L ve M maddelerine ait kütle, özısı ve ilk sı-caklık değerleri verilmiştir. Madde Kütle Özısı İlk Sıcaklık K m 2c 10T L 2m c 18T M 4m c 2 15T Buna göre, K, L ve M maddelerinin sıcaklığını 30T yap-mak için verilmesi gereken ısı miktarları QK, QL ve QM arasındaki ilişki nedir? A) Q K > Q L > Q M B) Q K Maddelerin ayırt edici özellikleri. Adı üzerinde olduğu gibi maddeleri birbirlerinden ayırt etmemize yarayan özelliklerdir. Maddenin diğer özelliklerine bağlı değildir, kütle, hacim vb. gibi. Erime noktası, kaynama noktası, genleşme, elektrik iletkenliği, erime ısısı gibi örnekler verilebilir. L4Atj. Isı alış-verişi sorularını çözebilmek için öncelikle formüldeki değişkenlerin ne anlama geldiğini ve aralarındaki ilişkiyi çok iyi bilmemiz gerekir. Bu nedenle öncelikle bu kavramların birbirini nasıl etkilediğini inceleyelim. Kütle ve Sıcaklık Arasındaki İlişki m ve Δt Aynı cins iki maddeye eşit ısı verildiğinde yani c-öz ısı Q aynı olmak koşuluyla kütlesi az olanın sıcaklığı fazla artacaktır. Başka bir deyişle c öz ısı ve Qısı aynı ise kütle m ve sıcaklık değişimi Δt ters orantılıdır. Örnek Özdeş ısıtıcılara beher içerisinde 200 g ve 100 g miktarında su koyularak eşit süre ısıtılırsa kütlesi 100 g olan suyun sıcaklığı daha fazla artacaktır. Kütle ve Isı Arasındaki İlişki m ve Q Aynı sıcaklıkta, aynı türden yapılmış maddelerden kütlesi büyük olanın ısısı fazladır. Başka bir deyişle aynı sıcaklıkta bir bardak su ile bir sürahi suyu aynı sıcaklığa çıkarabilmek için, bir sürahi suya daha fazla ısı vermek gerekir. Yani bu durumda kütle m ile ısı Q doğru orantılıdır. Örnek Küçük su şişesine doldurulmuş ve büyük su şişesine doldurulmuş aynı sıcaklıkta suların bize verebileceği ısı miktarını karşılaştırınız? Aynı sıcaklıkta olmalarına rağmen, kütlesi fazla olan suyun içerisindeki ısı daha fazladır. Bu nedenle büyük şişe içerisindeki su bize daha fazla ısı verir. Örnek Sıcaklıkları 90 °C olan, 200 g ve 100 g suya 0 santigrat derecede aynı büyüklükte birer buz parçası atılıyor olsun. Hangi kapta daha fazla miktarda buz erir? Madde miktarı kütlesi fazla olan suyun içerisinde bulunan ısı miktarı da fazla olacaktır. Bu nedenle 100 g su daha fazla buz eritir. Isı ve Özısı Arasındaki İlişki Q ve c Kütleleri aynı, özısıları farklı maddeleri aynı sıcaklığa getirebilmek için verilmesi geren ısılar da farklı olacaktır. Şöyle ki özısısı fazla olan maddeye daha fazla ısı verilmesi gerekir. Ayrıca özısısı yüksek olan maddelerin çevreye verebildikleri ısı miktarı da fazladır. O halde ısı Q ve özısı c doğru orantılıdır. Bu konuyu bir önceki yazımızda detaylı olarak anlatmıştık. Detaylı bilgi için Isı Enerjisi ve Öz ısı İlişkisi adlı yazımıza tıklayabilirsiniz. Örnek 50 g su ve alkole, aynı derecede sıcaklık artışı meydana getirebilmek için suya alkolden daha fazla ısı verilmesi gerekir. Çünkü csu4,18 ve calkol2,54’tür. Yani suyun özısısı alkolün özısısından fazladır. O halde her iki sıvıda da aynı sıcaklık değişimini yapabilmek için su daha fazla ısıtılmalı başka bir deyişle su, alkolden daha fazla ısı almalıdır. Isı ve Sıcaklık Arasındaki İlişki Q ve Δt Bir maddeye ne kadar fazla ısı verilirse sıcaklığı da o kadar artar. Bununla birlikte madde ne kadar ısı verirse sıcaklığı da o kadar azalır. Bu durumda ısı ve sıcaklık doğru orantılıdır. Şimdi yukarıda öğrendiğimiz kavramların ilişkilerini özetleyecek olursak; m ve Q doğru orantılıdır. m ve Δt ters orantılıdır. Q ve c doğru orantılıdır. c ve Δt ters orantılıdır. Q ve Δt doğru orantılıdır. Bu ilişkileri de bir formül altında birleştirelim. Birbiriyle doğru orantılı olanları eşittirin karşılıklı taraflarına yazmalıyız. Birbiriyle ters orantılı olanları ise eşittirin aynı taraflarına yazmalıyız. Q Isı m Kütle c Özısı Δt t2-t1 Sıcaklık farkı Isı hepsi ile doğru orantılı, eşittirin aynı tarafında olanlar yani çarpım durumunda olanlar ise ters orantılıdır. Buradan formülümüz; Isı = Kütle x Özısı x Sıcaklık farkı Q= formülümüz ortaya çıkar. Hatırda kalması için Q= formülünü “KÖR MACİT ya da KEL MACİT” şeklinde kodlayabiliriz. Isı Alış-verişi Nedir? * Sıcaklıkları farklı iki madde arasında ısı alış-verişi gerçekleşir. * Sıcaklığı fazla olan madde ısı verirken, sıcaklığı az olan madde ısı alır. * Isı alış-verişi son sıcaklıkların eşitleninceye kadar devam eder. NOT Sıcaklıkları aynı olan iki madde arasında ısı alış-verişi gerçekleşmez. NOT Bu konuyla ilgili sorular ve çözümler için Isı Alış-verişi ile İlgili Sorular ve Çözümleri linkimizi inceleyebilirsiniz. Okunuyor Sıcaklık ile özısı , ısı ile sıcaklık ve kütle ile sıcaklık artışı arasında nasıl bir ilişki vardır ? İçindekiler tablosu1 Bir maddenin sıcaklığını değiştirmek için gerekli olan ısı nelere bağlıdır ? 2 Sıcaklık ile öz ısı arasındaki ilişki nedir ? 3 Kütle ile sıcaklık artışının ilişkisi nasıldır ? 4 Isı miktarı ve sıcaklık artışı arasındaki ilişki nasıldır ? Bir maddenin sıcaklığını değiştirmek için gerekli olan ısı nelere bağlıdır ? Maddenin taneciklerinin sahip olduğu toplam kinetik ve potansiyel enerjiye maddenin iç enerjisi bir başka değişle alınıp verilebilen ısı enerjisi denir. Bu toplam iç enerjinin ortalamasının göstergesi ise sıcaklık olarak adlandırırız. Bir maddede meydana gelecek sıcaklık değişimi yani ilk sıcaklık ile son sıcaklık arasındaki fark, maddenin öz ısısına, maddenin kütlesine ve maddeye verilen ısıya bağlıdır. Yukarıda saymış olduğumuz 3 değişken maddede farklı sıcaklık artışları meydana getirecektir. Sıcaklık ile öz ısı arasındaki ilişki nedir ? Sıcaklık ile öz ısı arasındaki ilişki nedir ? Bir maddede meydana gelen sıcaklık artışı, maddenin öz ısısı ile ters orantılıdır. Öz ısısı büyük olan maddede sıcaklık artışı düşük. Öz ısısı küçük olan maddede sıcaklık artışı fazla olacaktır. Aynı zamanda öz ısısı küçük olan madde erken ısınır, erken soğur. Bu bilgileri bir deneyle destekleyebiliriz. İlk sıcaklıkları eşit olan aynı kaplar içerisinde bulunan farklı cins sıvılar düşünelim. Bu sıvılara özdeş ısıtıcılarla eşit süre ısı verirsek sıcaklık değişimleri aynı olmayacaktır. İlk sıcaklık ve son sıcaklık arasındaki farka sıcaklık değişimi denir. Deney düzeneğimize baktığımızda kaplar özdeş, başlangıç sıcaklıkları eşit , sıvıların kütleleri eşit, sıvılara eşit miktarda ısı veriliyor. Fakat sıcaklık artışları farklı olmaktadır. Sıcaklık artışlarının farklı olmasının sebebi, deney düzeneğin de kullanılan sıvıların cinslerinin farklı olmasından dolayıdır. Deneyimimizi tamamladığımızda kullandığımız sıvıların sıcaklık artışını karşılaştıracak olursak, öz ısısı küçük olan maddenin sıcaklık artışı daha fazladır. Sıcaklık artışı ile öz ısı arasında ters orantı olduğunu söyleyebiliriz. Soruları çözerken, deneyde kullanılan suların kütlelerine ve özdeş ısıtıcılarla eşit süre ısıtılmasına dikkat etmemiz gerekmektedir. Çünkü öz ısısı büyük olan maddeye daha fazla bir ısı enerjisi verilseydi sıcaklık artışı daha fazla olabilirdi. Bu durum da bizim deneyimizin kontrollü bir şekilde gerçekleştirilememesine sebep olurdu. Öz ısı madde için ayırt edici bir özellik olduğundan dolayı farklı cins sıvıların öz ısı değerleri birbirinden farklıdır. Kütle ile sıcaklık artışının ilişkisi nasıldır ? Kütle ile sıcaklık artışının ilişkisi nasıldır ? Bir maddede meydana gelecek olan sıcaklık artışı, maddenin kütlesine, öz ısısına ve maddeye verilen ısı miktarına bağlı olduğunu yazımızın girişinde bahsetmiştik. Burada ise kütlenin sıcaklık değişimine etkisini gözlemleyelim. Kütle ile sıcaklık değişimi arasında şöyle bir ilişki vardır, özdeş sıvıların farklı kütlelerine eşit miktarda ısı verilirse, kütlesi fazla olan sıvının sıcaklık artışı daha az olacaktır. Deneysel bir örnek verecek olursak özdeş kaplar içerisine aynı sıvıdan farklı kütlelerde dolduralım. Bu özdeş kaplar, özdeş ısıtıcılarla eşit süre ısıtıldıklarında sıcaklık değişimlerine bakarsak farklı olacaktır. Dikkat ederseniz bu deney düzeneğimizde kullanılan kaplar özdeş, verilen ısı özdeş , deneyde kullanılan sıvının cinsleri aynı bu da öz ısılarının aynı olduğunu gösteriyor. Deney düzeneğinde tek değişen ise sıvıların kütleleri deney sonrasında gözlemleyeceğimiz sıcaklık değişimi sıvıların kütlelerinden kaynaklanacaktır. Termometre ile ilk ve son sıcaklık arasındaki fark ölçülürse teorik olarak söylediğimiz, kütlesi fazla olan sıvının bulunduğu kapta sıcaklık artışı daha az olacaktır. Isı miktarı ve sıcaklık artışı arasındaki ilişki nasıldır ? Isı miktarı ve sıcaklık artışı arasındaki ilişki nasıldır ? Bir maddede meydana gelecek olan sıcaklık artışı, maddenin kütlesine, öz ısısına ve maddeye verilen ısı miktarına bağlı olduğunu yazımızın girişinde bahsetmiştik. Burada da sıcaklık artışına neden olan bir başka değişken olan, verilen ısının sıcaklık artışına etkisini araştıracağız. Teorik olarak aynı cins sıvıların, eşit kütlelerine farklı miktarda ısı enerjisi verirsek. Isı enerjisi fazla olarak verilen kaptaki ilk ve son sıcaklık arasındaki artış daha fazla olacaktır. Anlatımımızı bir deneyle desteklersek. Bizim ihtiyacımız olan , özdeş 2 tane kap, bu kapların içerisine konulacak eşit kütleli aynı cins sıvılar şuana kadar dikkat ettiyseniz deney düzeneğimizdeki her şey aynı ısı kaynağı olarak ispirto ocağı olabilir, kaplardan bir tanesini bir tane ispirto ocağı ile, diğerini ise birden fazla ispirto ocağı ile ısı enerjisi verebiliriz. Bu şekilde kaplara verilen ısı miktarını değiştirmiş oluruz. Bu durumda daha fazla ısı enerjisi alan kaptaki ilk ve son sıcaklık arasındaki artış daha fazla olacaktır. Bu Yazı İçin Ne Düşünüyorsun?

özısı ile kütle ve sıcaklık arasında nasıl bir ilişki vardır